(Voorwoord)
Dit boek is, evenals mijn andere verhalen,
niet autobiografisch. Bijna alles is verzonnen; alleen de
uitdrukkelijk met (***) aangegeven gebeurtenissen hebben wèl
echt plaatsgevonden, zij het bij verschillende kinderen (en bij
verschillende volwassenen).
Het boek gaat over de relatie tussen een vader
en een opgroeiende dochter, waarin van jongs af aan ook (een
soort van) seks een rol speelt. De vader in dit boek (de
ik-figuur) maakt de seksuele ontwikkeling van zijn kind tot een
vanzelfsprekend deel van de opvoeding. In dat kader speelt hij
ook in op de exhibitionistische en masochistische neigingen van
het meisje.
Of ik daarmee taboes overtreed, interesseert
me niet. In Nederland hebben we gelukkig vrijheid van
meningsuiting en er bestaat ook zoiets als vrijheid van fantasie.
Ik ben niet van plan om mij iets aan te trekken van mensen die
zichzelf opwerpen als gedachtenpolitie.
Mijn mening is: Wat uit liefde en met liefde
wordt gedaan, kan niet slecht zijn. (Zie ook de "noot van de
schrijver" op blz. 69 van het boek "Sylvia".) Een
seksuele aanraking van een kind heeft op zich niets met misbruik
te maken. We moeten niet proberen om kinderen tegen seks te
beschermen, alsof seks iets vreselijks zou zijn, maar we moeten
ernaar streven dat kinderen altijd liefdevol worden bejegend, ook
bij seks. Een maatschappij waarin liefdevolle aanrakingen
strafbaar worden gesteld, beschouw ik als een zieke maatschappij.
De opvattingen van de ik-figuur zijn, evenals
in het boek "Joyce", gelijk aan de opvattingen van de
schrijver, maar voor het overige is de ik-figuur een geheel
andere persoon.
Je zou kunnen zeggen dat dit een erotisch boek
over opvoeding is. Daarnaast is het ook nog een pamflet en een
tijdsbeeld. Al die elementen zitten - dat geef ik toe - de
erotiek soms in de weg. Maar wie de boeken "Sylvia" en
vooral "Joyce" mooi vond, zal, denk ik, ook in
"Tanja" veel van zijn gading vinden. Ik wens u veel
plezier en seksuele opwinding bij het lezen van dit boek.
Het verhaal is in hoofdzaak geschreven in 1990
en het speelt in de periode 1972 - 1990. Evenals in het boek
"Connie" heb ik de tijdgebonden elementen later niet
gewijzigd, dus ik heb geen verwijzingen naar gebeurtenissen na
1990 toegevoegd. Alleen dit voorwoord en de voetnoten zijn uit
2004.
(Dus nog even voor alle duidelijkheid: Het
onderstaande is een betoog, ingevlochten in een roman. De
ik-figuur in het onderstaande is een roman-personage en is dus
niet de schrijver Henk Voogel. De meningen van dat
roman-personage zijn ook die van de schrijver, maar de
gebeurtenissen zijn volledig verzonnen, behalve als ze zijn
aangegeven met (***).
Dit betoog is geschreven uit woede, over de m.i. zwaar
overtrokken reactie van de publieke opinie op het hele onderwerp
"kinderen en seks". Die reactie is sindsdien alleen nog
maar meer overtrokken geraakt en mijn woede is niet gezakt.
Vandaar dat ik de scherpe kantjes niet heb bijgevijld.
De geharnaste taboe-ridders zal ik met dit betoog niet
overtuigen, maar voor hen is het dan ook niet geschreven. Voor
wie dan wel? Bijvoorbeeld voor de vrouwen die zeggen: "Had
ik maar zo'n vader gehad als de vader van Tanja." En verder
voor iedereen die niet star vastzit in zijn taboes, voor iedereen
die het met mij belachelijk vindt dat lief zijn voor
kinderen, door ze een fijn gevoel te bezorgen, zo wordt
verketterd (in feite om geen andere reden dan dat er ook mensen
rondlopen die niet lief voor kinderen zijn). Misschien kunnen we
dan op den duur toegroeien naar een minder verkrampte
samenleving.)
(Uit hoofdstuk 2.)
Als ik Tanja in haar badje
deed, had ik zelf gewoonlijk ook een bloot bovenlijf, vanwege het
spatten. Na het afdrogen hield ik dan dat lekkere blote lijfje
even tegen me aan. Later, toen ze een jaar of drie, vier was en
overdag zindelijk, liet ik haar wel eens bloot door het huis
scharrelen of gingen we samen onder de douche. Ik knuffelde haar
vaak en dan streelde ik dat heerlijke kinderlijfje en uiteraard
ook wel eens haar kutje.
Als je zo'n mededeling doet, wordt het
christelijk volksdeel acuut bevangen door een vlaag van waanzin.
Onder dat volksdeel reken ik niet alleen de zogenaamde
"overtuigde" christenen, maar ook de "christenen
zonder god", de meelopers die, omdat dat in Nederland nu
toevallig in de mode is, "er niets meer aan doen", maar
zich voor de rest maar weinig van "echte" christenen
onderscheiden. In onze door het christendom vergiftigde cultuur
kun je niet zeggen dat je het kutje van je kind liefkoost, zonder
ofwel te provoceren, ofwel kruiperig in de verdediging te gaan.
In een minder verkrampte cultuur zou je de mededeling niet eens
hoeven doen, omdat je kinderen vanzelfsprekend
seksueel zou aanraken. Wie z'n kinderen knuffelt en streelt en
dan precies de plekjes overslaat waar knuffelen en strelen het
lekkerste is, die is toch immers een idioot of een schoft!
(Ontleend aan Olaf de Landell: "Blonde Martijn".) Maar
tweeduizend jaar christelijke lustvijandigheid en bemoeizucht
hebben de zaak precies op z'n kop gezet.
Ondanks de seksuele bevrijding van de jaren
zestig en zeventig (in Nederland) is er nog altijd iets
ongemakkelijks aan seks. Dat kun je zien aan het feit dat seks
nog steeds apart wordt gezet, dat wil zeggen:
benaderd als een levensterrein waar heel andere regels gelden dan
op andere terreinen. Een voorbeeld: In druk en in beeld
verschijnt ongelooflijk veel rotzooi, waaronder horror, geweld en
bijgeloof. Geen hond die het interesseert; men smult ervan of
laat het links liggen. Maar gaat het over porno, waar ook veel
rotzooi bij zit, dàn vraagt de goegemeente zich ineens af
"of dat schadelijk is" en ligt een deel van de mensheid
constant op de loer, speurend naar een smoes om het te kunnen
verbieden. Een onderscheid naar goede en slechte seks-lectuur
wordt daarbij niet eens gemáákt. Verder heb je dan nog een boel
mensen zonder ruggegraat (bijvoorbeeld bij de Reclame Code
Commissie), die bij de minste kik van de christenen door de
knieën gaan. In Amerika begint dat zelfs een soort plaag te
worden. Omdat een of andere afbeelding zogenaamd
"choquerend" is. Dat er ook mensen zijn die juist
het verbieden van zulke afbeeldingen choquerend
vinden, komt bij dergelijke weekdieren niet op.
Voor minstens een derde deel van de bevolking
zit seks nog in de verdomhoek. Als je daar niet aan meedoet en je
kind gewoon leert plezier in zijn of haar lijfje te hebben, loop
je (tegenwoordig weer) kans dat ze je je kind afpakken. Het erge
is dat ze geen onderscheid maken tussen seks en geweld en net
doen alsof seks met kinderen altijd geweld en dwang inhoudt en
alsof kinderen volgens een ijzeren natuurwet trauma's krijgen van
seks. Flauwekul natuurlijk. Seks als onderdeel van liefdevolle
aandacht (dus zonder dwang en geweld) is fijn voor een kind en is
góéd voor een kind. Wie hierin een aanmoediging tot
kinderverkrachting wil lezen, is niet goed bij zijn hoofd, want
ik heb het over lieve seks en als ik
"lief" zeg, bedoel ik ook lief. Als je kinderen niet
eerst rare ideeën bijbrengt en als je ze liefdevol en
voorzichtig benadert, vinden ze streling van hun geslachtsdelen
lekker. Er is ook een tijd geweest dat "men" dacht dat
seks slecht voor vrouwen was en dat vrouwen er trauma's van
zouden overhouden. Er is ook een tijd geweest dat "men"
dacht dat spelen met je geslachtsdelen slecht was en dat je er
"ruggemergstering" van kon krijgen. Allemaal flauwekul.
En nu willen ze dan weer beweren dat seks slecht voor kinderen
zou zijn. Precies even grote onzin.
Misbruik van kinderen is heel kwalijk, laten
we het daarover eens zijn. Kinderen laten lijden is
verschrikkelijk. Maar een samenleving die uit angst voor misbruik
liefdevolle aanrakingen strafbaar stelt en wel juist de meest
liefdevolle, is in mijn ogen ziek. In wat voor wereld leven we,
waarin je kind plezier doen even zwaar wordt bestraft als je kind
kwaad doen? Die onzin dat liefdevolle seks slecht zou zijn voor
een kind, komt uit de koker van de zuurpruimen die van seks iets
zondigs hebben gemaakt in plaats van het leven ermee tot een
feest te maken.
Omdat mensen helaas veel te vaak botte
schoften zijn, perfide genoeg om een zwakkere iets aan te doen en
daar lol van te hebben en bot genoeg om zich niet te kunnen
voorstellen hoe erg dat is, gebeurt er veel rottigheid, ook in
gezinnen: kindermishandeling, geestelijke vernedering ... en
misbruik, ja. Moeten artsen, hulpverleners, politie enz. zich
daarmee bemoeien? Helaas: soms wel. Op een gegeven moment kan het
zo de spuigaten uitlopen dat er ingegrepen moet worden, hoewel de
situatie daar voor het kind, ellendig genoeg, meestal niet beter
door wordt. (Met uit huis plaatsen, bijvoorbeeld, straf je het
kind meer dan de ouders.) Maar dan praat je dus over dwang en
geweld. Nu loopt er echter allerlei tuig rond, dat ... hoe zal ik
het zeggen? ... er een soort negatieve obsessie met seks op
nahoudt. Dat tuig doet net alsof seks altijd met dwang gepaard
gaat, alsof seks automatisch altijd misbruik is, en wil, als het
over seks gaat, veel harder en sneller ingrijpen dan normaal.
Dat blijkt bijvoorbeeld alleen al uit het feit
dat alle aandacht uitgaat naar seksueel misbruik. Het meeste
geweld tegen kinderen heeft niets met seks te maken, denk aan
mishandeling, verwaarlozing, vernedering, maar daar hoor je ze
nauwelijks over. Maar zodra er seks bij komt kijken, o, wat zijn
ze dan ineens fel. Alsof seks iets heel vreselijks is, het
allerergste wat een kind kan overkomen. Het minste wat je hiervan
kunt zeggen is, dat de prioriteiten verkeerd worden gelegd.
Als genoemd tuig bij een kind sporen van seks
vindt, doet het net of daarmee alles is gezegd. Ja, kijk, als je
kinderen a-seksueel, of zelfs anti-seksueel, opvoedt en ze dan
ineens gaat penetreren, dan kan ik me wel voorstellen dat dat
voor zo'n kind vreselijk is, maar dat is dan ook niet wat ik
bedoel met lief.
Er wordt wel eens een vrouw verkracht, erg
genoeg. Moeten we daarom alle seks maar verbieden? O, zover gaan
we toch maar niet? Waarom dan bij kinderen ineens wel? Maar
wacht, daar hebben ze een antwoord op gevonden: "omdat er
onvermijdelijk een machtsverschil is tussen een oudere en een
kind." Ah juist, dus als er een machtsverschil is, kun je
niet lief zijn voor een kind? Nou, houd dan maar helemaal op met
opvoeden, zou ik zeggen, want oei, oei, wat een machtsverschil
bestaat daar. Schei toch uit met die flauwekul. Een mens met
voldoende (gezond) gevoel en verstand kan een kind liefdevol
opvoeden ondanks dat machtsverschil en kan een kind ook seksueel
opvoeden ondanks dat machtsverschil. Seks is dan gewoon een deel
van de opvoeding zonder dat het in een apart hoekje wordt gezet.
Waar ik me vooral over kan opwinden is, dat ze
mij rustig op één hoop zouden gooien met kinderverkrachters,
als ze wisten wat Tanja en ik samen deden. Gelukkig hebben ze
Tanja en mij nooit "betrapt". Dat zal wel komen omdat
Tanja altijd een vrolijk, evenwichtig kind is geweest en dus
nooit in handen is gevallen van medisch opvoed-schorem dat zich
het recht aanmatigt om bij kleuters in hun kutjes te kijken of er
wel eens iets is ingestopt. Hoewel ... toen Tanja klein was deden
ze dat geloof ik nog niet. Dat waren de gouden jaren zeventig.
Nu heb ik overigens nooit "iets" in
haar kutje gestopt voordat ze groot genoeg was en er zelf om
vroeg. Zelfs nog niet eens mijn vinger, want het is voor een
meisje, zeker voor een kind, vaak veel lekkerder als je aan de
buitenkant blijft. Gewoon zachtjes op en neer door het lieve
spleetje en bij iedere aai even haar clitje raken.
Gos, nu ik erover nadenk, heb ik dus geeneens
"incest gepleegd" toen Tanja nog klein was, want in die
primitief-christelijke denkwereld maakt het ik-weet-niet-wat-voor
verschil of je "hem erin stopt" of niet. Net als voor
jaloerse echtgenotes. Of je (als man) de meest diepgaande,
intieme gesprekken hebt met een andere vrouw, dat geeft allemaal
niet, dat interesseert niemand wat, maar als je een keer, gewoon
omdat je daar samen voor in de stemming was, met een andere vrouw
van bil gaat, dan is het huis te klein. In die liefdeloze wereld
bestaat er alleen stopcontact-seks: Seks is alleen seks als de
stekker in het stopcontact gaat. En dan verwachten ze ook nog,
dat het licht altijd meteen aangaat.
Als die professionele incest-jagers sporen van
penetratie vinden, denken ze meteen dat de vader het heeft
gedaan. Hun antiseks-obsessie belet ze in te zien, dat kinderen
van pak-weg vier, vijf jaar al best met seks bezig kunnen zijn,
gewoon spontaan, helemaal uit zichzelf. Vanuit het vooropgezette
idee dat kinderen "onschuldig" moeten zijn,
maken ze zichzelf wijs dat kinderen ook inderdaad
"onschuldig" zijn. (Dat rare woord alleen al!
Alsof je door seksuele activiteiten "schuldig" wordt!)
Maar kinderen hebben wel degelijk seksuele
gevoelens. Ik herinner me heel goed dat ik, toen ik zelf vijf
jaar was, al flink opgewonden kon raken door erotische
fantasieën over even kleine buurmeisjes, ja zelfs dat die
fantasieën al onmiskenbaar een sadistische inslag hadden
("De dokter doet haar erg pijn"). Sterker nog: ik deed
toen al SM-spelletjes met een vierjarig buurmeisje. Ik kende het
woord SM natuurlijk nog niet, maar ik kende al wel mijn grenzen,
want als ze "au" zei, ging ik niet verder.(***)
Nu denkt u toch hoop ik niet, na deze tirade,
dat ik Tanja aldoor uitgebreid zat te vingeren. Ach welnee, kom
zeg. Als ik haar knuffelde, sloeg ik haar lekkere plekjes niet
over; dat was alles. Maar ik moest hier wel uitgebreid op ingaan,
want anders kun je in onze verkrampte cultuur niet eens uitleggen
wat je bedoelt. Voor mij is seks niet iets wat een aparte
benadering vereist en dus behoorde voor Tanja een beetje seksuele
streling simpelweg bij het leven.
Moet je je voorstellen: Als ze ons hadden
"betrapt", hadden ze me, in een vlaag van opperste
"redelijkheid", misschien wel "therapie"
gegeven, in plaats van straf. Dan was ik in handen gevallen van
het welzijnstuig. De bek vol van welzijn, maar daar verstaan ze
dan onder: dat wat ze zelf doen, mits ze er subsidie voor kunnen
krijgen. In een olijke bui stelde ik me wel eens het volgende
dialoogje voor:
"Het gaat ons om het welzijn van het kind, mijnheer."
Ik, fijntjes, poeslief: "Natuurlijk, welzijnsbemoeial, daar
was ik nu precies mee bezig."
Was het natuurlijk wéér niet goed geweest.
Dat geboefte heeft zelfs een toneelstuk voor
kleuters in elkaar gezet, waarin kerels, met wanstaltig
uitvergrote namaakkonten en -pikken aan hun lijf, de kinderen
proberen te knuffelen, waarbij het dan de bedoeling is, dat de
bloedjes daar een afkeer van krijgen en zich verzetten. Dat is
toch bij de wilde spinnen af! Als je seks als zoiets lelijks
voorstelt, dan verraadt dat natuurlijk alles over wat die kerels
die dat maken en spelen, zelf voor verwrongen ideeën over seks
in hun kop hebben. Tegen de bedoeling in bleken de meeste
kleuters het gelukkig heerlijk te vinden om te worden geknuffeld,
zelfs door dat gajes. Dat toneelstuk heeft dus, bij mijn weten,
niet lang gelopen.
(Uit hoofdstuk 3. Tanja is dan 5.)
Tanja vond geregeld nieuwe
seksspelletjes uit. Zo vond ze het bijvoorbeeld lekker om op een
stoelleuning te zitten rijden, of op mijn been. Ook ging ze wel
eens schrijlings aan de deurknop hangen om haar kutje strak tegen
de zijkant van de deur te drukken.
Ik was blij dat ze zoveel plezier kon maken
met haar eigen lijfje en dat het me blijkbaar lukte om haar vrij
van schuldgevoelens op te voeden. Je hoort zo vaak van die
verhalen van kinderen die seksspelletjes doen, maar daarbij dan
al het gevoel hebben dat ze met iets verbodens bezig zijn en dat
gaat me dan aan mijn hart.
Ik word ook triest als ik zie wat er door
tieners wordt afgeklungeld, omdat ze dan nog alles moeten
beginnen te leren en omdat ze op de een of andere manier het idee
in hun kop hebben gekregen dat het gek zou zijn om erover te
praten.
Probeer je eens voor te stellen dat we met
fietsen net zo moeilijk zouden doen als met seks. Aldus: Eerst
wordt kinderen in allerlei bedekte termen duidelijk gemaakt, dat
fietsen heel eng is en dat ze nog veel te jong zijn om te
fietsen. Kinderen mogen wel zelf fietsjes maken, maar we
vertellen ze niet hoe dat moet. En dan van de ene dag op de
andere, op hun zestiende verjaardag, mogen ze een mooie fiets
hebben, maar we vertellen ze niet hoe het ding werkt, ook niet
dat er verschil is tussen een goede en een slechte fiets en al
evenmin dat je er bijvoorbeeld een lamp en een bagagedrager en
een standaard op zou kunnen zetten. Verder laten we subtiel
doorschemeren dat ze daar ook niet naar mogen vragen. Als ze dan
vallen, zeggen we: "Hadden ze ook maar niet zo jong moeten
gaan fietsen." Zie je het voor je?
Voor jongens kan het allemaal niet zoveel
kwaad, geloof ik, maar jongens kunnen wel veel kwaad aanrichten,
uit pure onhandigheid en onwetendheid ... en natuurlijk ook wel
uit bot egoïsme. Al die vreugdeloze ontmaagdingen; daar draait
je hart toch van om? Vrouwen doen er soms een half leven over,
voor ze over dat tienergedoe heenkomen en eindelijk hun draai
vinden op seksgebied, en er zijn nog altijd veel te veel vrouwen
wie het nooit lukt, die nooit de seksuele vrijheid bereiken die
daarvoor nodig is.
Natuurlijk zijn er ook veel vrouwen die geluk
hebben, of die wèl gemakkelijk over akelige ervaringen heen
komen, maar waarom zou je niet proberen die akelige ervaringen te
vermijden? Zodat het helemaal niet nodig is dat ze ergens
overheen komen.
Ik denk dat er een wereld van plezier te
winnen valt en een wereld van verdriet te vermijden, door
kinderen vroegtijdig op een fijne, lieve manier met seks te laten
kennismaken. En nogmaals: als ik "fijn en lief" zeg,
dan bedoel ik ook fijn en lief. Dan hoeven meisjes later niet te
lijden onder dom jongensgepruts, want dan weten ze al wat het
fijnste is en dan kunnen ze dat zonder schroom duidelijk maken.
Dan kunnen vrouwen eindelijk de seksgodinnen worden die ze in
wezen zijn, de seksgodinnen die glorieus plezier kunnen geven en
ontvangen.
Daarom vind ik dat kinderen eigenlijk recht
hebben op een seksueel getint contact met volwassenen als zij dat
willen. Let wel: kinderen, niet die
volwassenen. Maar die volwassenen moeten dan wel, zolang ze lief
zijn voor hun kinderen, door de politie met rust worden gelaten.
(Uit hoofdstuk 7. Naar aanleiding van seksspelletjes die Tanja met een buurjongetje doet. Ze is dan 11.)
Maar te jong, nee, dat was
niet iets waar ik over inzat. Ik denk altijd maar, dat kinderen
zelf wel kunnen bepalen of ze ergens "aan toe zijn" of
niet. Ik heb wel eens wat antropologische literatuur gelezen (zie
voetnoot) en daaruit blijkt, dat er aan die leeftijd niets
abnormaals is. Of kinderen seksuele spelletjes doen en op welke
leeftijd, hangt er vooral van af, hoe vrij je ze laat. In onze
maatschappij worden (of werden) kinderen gedwongen om zo lang
mogelijk "onschuldig" te blijven. Daardoor is de
gemiddelde leeftijd waarop meisjes voor het eerst seksueel
verkeer hebben, ongeveer 16 jaar. Wij zijn gewend om dat heel
jong te vinden, maar in vergelijking met veel andere culturen is
dat aan de late kant. Als je kinderen vrij laat, zullen ze altijd
ook seksuele spelletjes doen en dat gaat dan op een zeker moment,
als ze zelf vinden dat ze eraan toe zijn, over in echt seksueel
verkeer. Dankzij de toegenomen vrijheid sinds de jaren '70 zien
we ook bij ons de leeftijd waarop kinderen gaan
"stapelen", omlaag gaan. Naar zijn natuurlijke punt,
denk ik dan. Zo gezien is een jaar of 10 à 11 voor een meisje
een heel normale leeftijd om met zoiets te beginnen. Jongetjes
zijn wat trager in hun ontwikkeling, dus voor hen ligt die
leeftijd iets hoger.
Trouwens: dat hele idee van "niet aan
toe" lijkt me een uitvinding van volwassenen die van seks
iets heel zwaarwichtigs hebben gemaakt. Als een meisje op ballet
wil, hoor ik nooit iemand zeggen dat ze "er nog niet aan toe
is", maar als het over seks gaat, moeten ze blijkbaar weer
moeilijk doen. Waarom zou een kind niet gewoon kunnen feestvieren
met zijn of haar lijfje, als het daar zin in heeft? We zouden
niet moeten proberen, vind ik, om seks zo lang mogelijk tegen te
gaan, maar we zouden ernaar moeten streven dat het inderdaad een
feest wordt, ondanks de onvermijdelijke onhandigheid van de
eerste paar keer. Volgens mij is dat niet eens zo moeilijk. We
hoeven de kinderen alleen maar duidelijk te maken dat ze, vooral
bij seks, in de eerste plaats LIEF voor elkaar moeten zijn.
Ik bedoel natuurlijk vooral, dat de jongens lief moeten zijn voor
de meisjes.
(Voetnoot)
Ik had het hierboven over
antropologische literatuur. Lees bijv. wat de beroemde ethnoloog
B. Malinowski heeft geschreven:
"Children in the
Trobriand Islands enjoy considerable freedom and independence.
... Such freedom gives scope for the formation of the children's
own little community, an independent group, into which they drop
naturally from the age of four or five and continue till puberty.
... The child's freedom and independence extend also to sexual
matters. ... Young children are allowed to listen to baldly
sexual talk, and they understand perfectly well what is being
discussed. ...
There are plenty of opportunities for both
boys and girls to receive instruction in erotic matters from
their companions. The children initiate each other into the
mysteries of sexual life in a directly practical manner at a very
early age. A premature amorous existence begins among them long
before they are able really to carry out the act of sex. They
indulge in plays and pastimes in which they satisfy their
curiosity concerning the appearance and function of the organs of
generation, and incidentally receive, it would seem, a certain
amount of positive pleasure. Genital manipulation and such minor
perversions as oral stimulation of the organs are typical forms
of this amusement. Small boys and girls are said to be frequently
initiated by their somewhat older companions, who allow them to
witness their own amorous dalliance. As they are untrammelled by
the authority of their elders and unrestrained by any moral code,
except that of specific tribal taboo, there is nothing but their
degree of curiosity, of ripeness and of "temperament"
or sensuality, to determine how much or how little they shall
indulge in sexual pastimes.
The attitude of the grown-ups and even of the
parents towards such infantile indulgence is either that of
complete indifference or of complacency - they find it natural,
and do not see why they should scold or interfere. ... The
infantile sexual act, or its substitute, is regarded as an
innocent amusement. ... But it is not considered proper for the
children to carry on their affairs in the house. It has always to
be done in the bush.
The age at which a girl begins to amuse
herself in this manner is said to coincide with her putting on
the small fibre skirt, between, that is, the ages of four and
five. But this obviously can refer only to incomplete practices
and not to the real act. Some of my informants insisted that such
small female children actually have intercourse with penetration.
... however ... I am inclined to discount those statements of my
authorities. If we place the beginning of real sexual life at the
age of six to eight in the case of girls, and ten to twelve in
the case of boys, we shall probably not be erring very greatly in
either direction. And from these times sexuality will gradually
assume a greater and greater importance as life goes on, until it
abates in the course of nature.
Sexual, or at least sensuous pleasure
constitutes if not the basis of, at least an element in, many of
the children's pastimes. ...
The little ones sometimes play, for instance,
at house building, and at family life. ... the boys sometimes
fight with each other, or sometimes kayta (copulate) with
the girls. ...
The little boys, too, search for unusual
animals, insects, or flowers, and give them to the little girls,
thus lending a redeeming aesthetic touch to their premature
eroticisms. ...
(Bronislaw Malinowski: "The sexual life of savages in North
west Melanesia", London 1929, blz. 44 - 50. Het onderzoek
vond plaats 1914 - 1918.) (einde voetnoot.)
(Uit hoofdstuk 11. Tanja is dan 12.)
Laat ik het nog maar een
keer in alle duidelijkheid zeggen: Seks is okee; er is niets mis
met seks; je doet er niemand kwaad mee, integendeel. Daar zitten
geen leeftijdsgrenzen aan; je kunt op iedere leeftijd van je
lichaam genieten en iemand anders laten genieten. Je hoort wel
eens van "emotioneel nog niet aan toe", maar voor zover
dat iets betekent, mogen de kinderen dat van mij voor zichzelf
uitmaken. Ze móéten niet. Wie er niet aan toe is, laat het
vanzelf wel, denk ik zo, en wie het doet is er kennelijk aan toe.
Er is geen enkele reden om het te verbieden, en een kind dat zich
tegen een zinloos verbod verzet, heeft gelijk. Maar waarom zou je
een kind in die hoek drijven?
Ik hoorde ooit eens van een vrouw, dat haar
vader vroeger al tegen haar zei: "Ik heb liever dat je het
nog niet doet, maar als het dan moet, dan liever in je eigen bed
dan ergens in het koude gras."(***) Dat vond ik heel
verstandig van haar vader, maar ik ging nog een stap verder. Bij
mij was er geen sprake van dat ik het liever niet had. Ik vond
het prima dat ze nog niet met een knul naar bed was geweest, maar
ik zou het ook prima vinden als ze dat wèl deed, op voorwaarde
dat ze besefte waar ze mee bezig was. Ik sprak dus met haar over
wat er zoal aan vast zat en dat dan niet op een zwaarwichtige,
bloedserieuze manier, maar gewoon als het gesprek daar aanleiding
toe gaf.
Onderwerpen die op die manier ter sprake
kwamen, waren bijvoorbeeld: Als je met elkaar naar bed gaat,
schep je meestal toch bepaalde verwachtingen. Stel dat de één
denkt aan een lange verkering, terwijl de ander alleen maar een
keertje lekker seks wil; dat kan best pijnlijk zijn. Of als het
niet zo fijn is als je hoopte, wat doe je dan? Of als je weer van
iemand af wilt, hoe pak je dat dan zo aan dat je de ander zo min
mogelijk kwetst? Zou je het zelf leuk vinden om
"gedumpt" te worden? Nou dan. Zo stelde ik haar dus in
staat te overzien wat ze aan het doen was, zodat ze verantwoord
haar eigen keuzes kon maken.
De kern van de zaak was, dat ik er steeds
vanuit ging dat ik in principe op Tanja's oordeel kon vertrouwen
(en dat ze daarnaast, zoals iedereen, recht had op haar eigen
fouten). Tanja voelde dat goed aan en dat was de reden waarom ze,
zelfs op die puber-leeftijd, bereid was mijn raad te accepteren,
of in ieder geval serieus in overweging te nemen.
(En dan nog even een toegift over een ander onderwerp)
(Uit hoofdstuk 19. Tanja is dan 15.)
Ik vind dat buitengewoon
boeiend, al die veranderingen in de omgangsvormen, sinds jongens
en meisjes eenvoudigweg kameraden van elkaar zijn zonder dat het
geslacht er veel toe doet. Tussendoor worden ze dan nog steeds
verliefd, al is het dan niet meer zo smachtend als vroeger de
gewoonte scheen te zijn, en gaan ze met elkaar naar bed.
Het lijkt mij machtig interessant om te zien,
waar dat op den duur op gaat uitdraaien. Ik heb zo'n idee dat de
tot voor kort zo scherpe grenzen tussen vriendschap/kameraadschap
enerzijds en liefde anderzijds gaan vervagen, dus dat seks binnen
vriendschap normaal gaat worden, in die zin dat het kàn, niet
dat het dan ook per sé regelmatig móét. Het kan ook zijn dat
er een derde vorm, een tussenvorm, gaat ontstaan. "More than
friends, less than lovers", zoals ze dat in Amerika noemen.
Je hoort wel eens zeggen dat seks het einde van de vriendschap
betekent. Dat kan wel waar zijn, maar dat zou in de nabije
toekomst best eens kunnen veranderen. (...)
Natuurlijk lopen er op het ogenblik vast nog
veel christelijke types rond die zich dat niet kunnen voorstellen
en die daar moeilijk en zwaarwichtig over doen. Zoals altijd bij
dit soort normverschuivingen zal het in het ene milieu sneller
gaan dan in het andere. Je houdt natuurlijk altijd een categorie
christelijk-conservatieven, voor wie het allemaal "verval
van de zeden" is. Dat is overal ter wereld hetzelfde. Als de
meisjes meer rechten "dreigen te" krijgen en de
omgangsvormen tussen jongens en meisjes (daardoor) soepeler
worden, proberen conservatieven (al dan niet godsdienstig) dat
altijd tegen te gaan. Want oei, oei, oei, wat zou het toch
vreselijk zijn als meisjes en vrouwen zelf mogen bepalen met wie
en hoe vaak ze seks hebben. Niets schijnt vrome lieden méér
angst aan te jagen en tot groter verbetenheid te brengen. Angst
voor de westerse seksuele vrijheid is zelfs een van de sterkste
drijfveren van de islamitische fundamentalisten. Als je het mij
vraagt is het zelfs hun enige drijfveer. Die lui zijn al net zo
verknipt als de christenen. Uit angst voor (seksuele) vrijheid
voor meisjes deinzen ze zelfs niet terug voor grof geweld, tot
moord toe, want dat is het idiote van dat tuig: Seks (van
meisjes) vinden ze vreselijk, maar moord vinden ze heel gewoon.
Als een meisje seks heeft, of als er alleen maar over haar wordt
geroddeld, dan tast dat zogenaamd de eer van de familie aan en
dan moet ze worden vermoord. Nu zou je zeggen: Je eigen zuster of
dochter vermoorden, dat is pas echt eerloos. Maar hé, wat gek,
dàt tast om de een of andere reden de eer van de familie niet
aan.
De christenen hebben het in het verleden
trouwens nog barbaarser aangepakt. Dacht je soms dat de
heksenjachten van de zestiende en zeventiende eeuw een andere
achtergrond hadden? Ook de christenen hebben toch eigenlijk maar
één agendapunt, één drijfveer: de vrouwen terug in hun hok.
Let maar eens op; als de kerk zijn mond opendoet, gaat het bijna
altijd over iets wat met seks te maken heeft: abortus, de pil,
homo's, AIDS, dat soort onderwerpen. En neem van mij aan:
anti-seks komt uiteindelijk altijd neer op anti-vrouw. Wat een
zielig zooitje eigenlijk.
Ik zie het zo: hoe meer vrijheid voor meisjes,
hoe hoger het peil van een beschaving.
Laten we nu wel wezen: geëmancipeerde, vrije vrouwen zijn toch
in alle opzichten veel interessanter? Als kameraad, als collega,
als gesprekspartner, in bed. Niet dan? Mooier zijn ze ook nog, of
in ieder geval tonen ze dat openlijker, want als je zo eens in de
wereld en de geschiedenis rondkijkt, lijkt de volgende
wetmatigheid op te gaan: hoe meer de vrouwen worden onderdrukt,
hoe meer kleren ze aan moeten.
Ik heb het daarom altijd betreurd, dat de
feministen zich zo tegen de mannen hebben afgezet. Ze hebben veel
bereikt, maar hadden ze niet minstens evenveel kunnen bereiken,
in een prettiger sfeer, als ze er steeds op hadden gehamerd
hoeveel belang mannen zelf ook bij vrouwenemancipatie hebben?
Vergeet ook niet, dat de vrouwen alleen succes hebben kunnen
boeken dankzij de medewerking van de mannen, namelijk die mannen
die de zaak van de gelijkberechtiging waren en bleven toegedaan,
ondanks het gedram van de feministen. Als de mannen één front
hadden gevormd, was er van de hele emancipatie niets terecht
gekomen. Kijk maar naar de islamitische wereld. Maar in het
westen zijn het juist mannen geweest die het initiatief hebben
genomen tot vrouwenemancipatie en die om te beginnen de
wettelijke belemmeringen daartoe uit de weg hebben geruimd.
Henk Voogel
Vanuit de kant van de geharnaste taboeridders
zijn nogal boze reacties gekomen op "Tanja". Als
antwoord daarop heb ik een parodie geschreven onder de titel
"Frans en Rietje"
.
Als u dit sprookje wilt lezen, klik dan op de titel.